سولفات روی، یک ترکیب غیر آلی با فرمول شیمیایی ZnSO4 است که از کاتیون روی و آنیون سولفات تشکیل شده است. این ماده جامد، سفید یا بی رنگ، بی بو است.کاربرد اصلی زینک سولفات به عنوان منعقد کننده در تولید ابریشم مصنوعی است. این ماده همچنین به عنوان الکترولیت برای آبکاری روی، به عنوان ماده رنگی در رنگ رزی و به عنوان ماده نگهدارنده برای پوست و چرم استفاده میشود.از سویی دیگر از سولفات روی برای تأمین روی در خوراک دام، کودها، خمیردندانها و اسپریهای کشاورزی استفاده میشود. زینک سولفات، مانند بسیاری از ترکیبات دیگر حاوی روی میتواند برای کنترل رشد خزه روی سقفها در مناطق مرطوب استفاده شود.
سولفات روی در کشاورزی
روی یک ریز مغذی ضروری برای زندگی گیاهان و یک جزء مهم از آنزیم های گیاهی است که مسئول بسیاری از واکنش های متابولیکی هستند. اگر آنزیم های خاصی در بافت گیاه وجود نداشته باشند، رشد و نمو متوقف می شود. تشکیل کربوهیدرات، پروتئین و کلروفیل در گیاهان دارای کمبود روی به طور قابل توجهی کاهش می یابد. بنابراین، استفاده مداوم و برنامه ریزی شده از سولفات روی برای گیاهان باعث بهبود رشد و عملکرد گیاهان میشود.روی در سیستم های آنزیمی نقش کاتالیزور دارد، روی بر فعالیت آنزیم های هیدروژنار، کربونیک آنهیدراز و … اثر می گذارد در نتیجه تثبیت ساختار ریبوزومی، سنتز سیتوکروم و متابولیسم متاثر از این عنصر خواهند بود. اخیرا دانشمندان دریافته اند که این عنصر روی یکپارچگی غشا و سنتز هورمون اکسین و تشکیل گرده نیز دخیل است.روی در برطرف ساختن تنش های شوری و گرما اثر دارد و یک فاکتور بسیار کلیدی در سنتز اسید آمینه تریپتوفان است این اسیدآمینه پیش ساز سنتز اکسین است که یکی از هورمون های گیاهی حائز اهمیت است.
کود سولفات روی از طریق ریشه گیاه جذب می شود و به طور کلی نقش مهمی روی فتوسنتز، تشکیل قند، پروتئین سازی، مقاومت در برابر بیماری و تنش، فعالیت های آنزیمی، تولید هورمون رشد، تلقیح و باروری میوه دارد.کود روی نوعی کود اصلاح گر خاک نیز به حساب می آید زیرا این کود به طور موثری اسیدیته خاک را تنظیم کرده و کمبود روی را جبران می نماید. این کود در کشت هایی نظیر ذرت، گندم، جو، مرکبات و… کاربرد دارد.جالب است بدانید تغذیه گیاهان با روی حتی روی سلامت انسان نیز اثر گذار است چونکه روی جز عناصر مورد نیاز بدن انسان است و چه بهتر که این عنصر را از طریق مصرف غذایی به دست آورد.روی اثرات بیشبود بور را نیز خنثی می کند.
پزشکی و داروسازی:
سولفات روی در پزشکی به عنوان یک مکمل غذایی استفاده می شود. به طور خاص برای درمان کمبود روی و برای جلوگیری از این بیماری در افراد در معرض خطر استفاده می شود.
روی موجود در سولفات روی به عنوان کوفاکتور برای بیش از ۷۰ آنزیم مختلف عمل میکند. روی التیام زخم، میزان رشد طبیعی و هیدراسیون طبیعی پوست را تسهیل کرده به حفظ احساس چشایی و بویایی کمک میکند. بدن برای رشد طبیعی و ترمیم بافتی به مقدار کافی روی نیاز دارد.